VRAM چیست و چه تفاوتی با حافظه رم دارد؟ - وبلاگ اخبار جدید

به گزارش وبلاگ اخبار جدید، VRAM مخفف حافظه دسترسی تصادفی ویدیویی است و به زبان ساده همان کار رم معمولی را برای کارت گرافیک انجام می دهد. این یعنی اطلاعات ضروری برای نمایش انواع محتوا بر روی نمایشگر را در خود ذخیره می نماید. در زمینه VRAM شاهد تنوع زیادی هستیم و ظرفیت آن هم نقش مهمی در عملکرد کارت گرافیک ایفا می نماید.

چگونگی عملکرد رم

همان طور که گفتیم VRAM در کل شباهت زیادی به رم معمولی دارد و به همین دلیل در ابتدا بهتر است به نحوه عملکرد رم موجود در سیستم بپردازیم. در رابطه با این موضوع می توانیم به طور مفصل صحبت کنیم اما به زبان ساده، رم حافظه ای است که اطلاعات لازم پردازنده برای انجام پردازش های لازم خود را ارائه می دهد. علت اینکه پردازنده این داده ها را به طور مستقیم از هارد درایو یا حافظه SSD دریافت نمی نماید، به سرعت پایین آن ها برمی گردد. به همین دلیل داده های لازم ابتدا به رم و سپس به پردازنده منتقل می شوند.

هر چقدر ظرفیت رم سیستم بیشتر باشد، پردازنده کمتر به حافظه داخلی تکیه می نماید. زمانی که ظرفیت رم کم می آورد، بخشی از هارد یا حافظه SSD باید وظیفه رم را بر عهده بگیرند و چنین کاری منجر به کاهش سرعت سیستم می گردد. به همین دلیل اگر ظرفیت رم کافی باشد، پردازنده می تواند در تمام شرایط برترین عملکرد خود را ارائه کند.

VRAM در برابر رم

همان طور که رم برای پردازنده اهمیت زیادی دارد، VRAM هم برای پردازنده گرافیکی نقش بسیار مهمی را ایفا می نماید. بعضی منابع از VRAM به عنوان حافظه بافت یاد می نمایند که به داده های مدل های سه بعدی ارجاع می دهد. اما گرافیک های مدرن بسیار پیچیده تر هستند و دیگر فقط از بافت ها و مدل های ساده تشکیل نشده اند. اساسا اگر GPU یا پردازنده گرافیکی برای ترسیم تصویر نهایی روی نمایشگر به داده احتیاج داشته باشد، این داده ها در VRAM قرار دارند.

VRAM لزوما نوع خاصی از حافظه فیزیکی نیست و هر گونه رم معمولی هم می تواند به عنوان VRAM انجام وظیفه کند. به عنوان مثال در بسیاری از سیستم ها، رم موجود در کامپیوتر به عنوان VRAM نیز انجام وظیفه می نماید. از طرف دیگر اگر سیستم شما فقط پردازنده گرافیکی یکپارچه داشته باشد، GPU از رم اختصاصی برای خود بهره نمی برد و برای این کار رم سیستم هم استفاده می گردد.

با این حال، احتیاجهای پردازنده و پردازنده گرافیکی درباره پهنای باند، تأخیر و سرعت کمی فرق دارد. به همین دلیل کارت های گرافیک از رم های مبتنی بر استانداردهایی مانند GDDR5 یا GDDR6 استفاده می نمایند. بین رم های مرسوم و رم های مبتنی بر استاندارد GDDR تفاوت های زیادی وجود دارد ولی مهم ترین تفاوت بین آن ها این است که رم های GDDR می توانند حجم بیشتری از داده ها را به طور هم زمان منتقل نمایند. از آنجایی که پردازنده های گرافیکی باید به طور موازی حجم عظیمی از داده ها را پردازش نمایند، این مشخصه برای آن ها اهمیت زیادی دارد.

باید خاطرنشان کنیم بعضی از کنسول ها، گوشی های هوشمند و کامپیوترهای مک مبتنی بر تراشه های اختصاصی اپل، حافظه یکپارچه دارند. این یعنی به جای اینکه حافظه اختصاصی برای پردازنده گرافیکی استفاده گردد، پردازنده و پردازنده گرافیکی در صورت لزوم این حافظه را به اشتراک می گذارند. به لطف این رویکرد، اگر پردازنده و پردازنده گرافیکی به داده های یکسانی احتیاج داشته باشند، دیگر احتیاجی به استفاده از دو نسخه مختلف برای این داده ها نیست. لازم به ذکر است در بعضی کنسول های بازی مانند پلی استیشن 5، تمام حافظه یکپارچه از نوع GDDR است و این یعنی حتی پردازنده هم باید از حافظه مختص GPU استفاده کند.

به چه اندازه VRAM احتیاج دارید؟

اگر گیمر هستید، با تغییر تنظیمات بازی می توانید ببینید که چه اندازه VRAM استفاده می گردد. بعلاوه نرم افزارهایی مانند GeForce Experience به طور هم زمان اندازه VRAM استفاده شده را نمایش می دهند. اگر VRAM کم بیاورد، مانند رم معمولی باید ظرفیت هارد یا حافظه SSD استفاده گردد و با این کار عملکرد به طور قابل توجهی کاهش پیدا می نماید. روی هم رفته در این زمینه نمی توانیم به عدد مشخصی اشاره کنیم و ظرفیت VRAM با نحوه استفاده شما از سیستم ارتباط مستقیمی دارد.

چگونه از ظرفیت VRAM موجود در سیستم خبردار شویم؟

اگر می خواهید از ظرفیت VRAM موجود در سیستم خبردار شوید، می توانید از روش های مختلفی چنین کاری را انجام دهید.

• با آنالیز جعبه کارت گرافیک سیستم خود از ظرفیت VRAM آگاه خواهید شد.
• در سایت شرکت سازنده کارت گرافیک می توانید مشخصات آن را آنالیز کنید.
• در تنظیمات بازی ها قادر به مشاهده ظرفیت VRAM سیستم هستید.
• در ویندوز 10 یا 11 می توانید به Settings > System > Display > Advanced Display > Display Adapter Properties سر بزنید و به بخش Dedicated Video Memory نگاهی بیندازید.

البته راحت ترین راه استفاده از برنامه TechPowerUp GPU-Z است زیرا با این برنامه به غیر از ظرفیت VRAM می توانید جزئیات زیادی را درباره کارت گرافیک سیستم خود مشاهده کنید.

چگونگی افزایش ظرفیت VRAM

اگر برای سیستم خود از کارت گرافیک استفاده می کنید، تنها راه افزایش ظرفیت VRAM تعویض کارت گرافیک است. اما اگر از لپ تاپ دارای پردازنده گرافیکی اختصاصی استفاده می کنید، معمولا چاره ای جز خرید لپ تاپ تازه ندارید زیرا عملا برای لپ تاپ نمی توانید ظرفیت VRAM را ارتقا دهید.

اگر از سیستم دسکتاپ یا لپ تاپ مجهز به پردازنده گرافیکی یکپارچه بهره می برید، معمولا به وسیله تنظیمات BIOS قادر به افزایش ظرفیت اختصاص داده شده برای VRAM هستید. البته چنین کاری به معنای کاهش ظرفیت رم ارائه شده برای کلیت سیستم است، اما ارتقای حافظه رم چه برای سیستم های دسکتاپ و چه برای لپ تاپ ها به راحتی امکان پذیر است. بعلاوه بعضی لپ تاپ هایی که پورت تاندربولت 3 دارند، از پردازنده های گرافیکی اکسترنال هم پشتیبانی می نمایند اما فقط گروه معدودی از کاربران از این نوع پردازنده های گرافیکی گران قیمت بهره می برند.

منبع: How To Geek